Dit dossier is geen incident. Het is een inkijkje in hoe de staat reageert op haar eigen falen.

Wat deed ruim honderdduizend kilo vuurwerk in een woonwijk? Een vraag die bij iedereen direct door het hoofd schoot toen we twintig jaar geleden de eerste beelden zagen. Een vraag die we nog steeds hebben.

Wat Paul van Buitenen 1386 pagina's lang aantoont, is hoe lang er naar deze ramp door ambtenaren is toegewerkt, en hoe al twintig jaar deze casus onder het tapijt wordt geveegd. De aandacht wordt het liefst gevestigd op zondebokken, niet op de ambtenaren die het allemaal legaliseerden of verbeterpunten voor andere bedrijven en brandweer.

De Pikmeer-arresten geven overheden, politici en ambtenaren ongekende strafrechtelijke immuniteit, en werden daarmee door de Hoge Raad boven de wet geplaatst. Deze denkfout blokkeerde strafrechtelijk onderzoek naar de gemeente, foutieve blusvoorschriften die een kind al onderuit haalt, de goedkeuring vanuit Defensie en vele anderen. Dat gaf tunnelvisie op particulieren.

De recherche heeft honderden internationale rechtshulpverzoeken gedaan om aan te tonen dat er 12% meer en zwaarder vuurwerk zou liggen dan volgens de vergunning was toegestaan, maar vraagt zich niet af hoe er 158.500 kg in een woonwijk mocht (PDF). Met de helft was het aantal doden & gewonden of het rampgebied hooguit gehalveerd, nog steeds onacceptabel.